200 jaar Koningschap
Hein Jansen verzorgde de aanloop door te vertellen hoe Nederland aan een monarchie is gekomen en waarom het huis Nassau oranje gekleurd is.
Johan Slabbers beschreef de Koningschappen van Willem I , II en III.
Theo Burgers praatte ons bij over Emma, Wilhelmina, Juliana, Beatrix en Willem Alexander.
Siem Peters maakte de power-point presentatie en zorgde voor probleemloze introductie van onze nieuwe audiovisuele apparatuur.
Het Graafschap Oranje in Zuid Frankrijk werd in 1163 door Frederik Barbarossa, keizer van het Roomse Rijk, verheven tot soeverein Vorstendom. Daarmee stond voortaan de Prins van Oranje op gelijke voet met de andere Europese vorsten en had daardoor toegang tot de hoogst mogelijke huwelijksmarkt. Hetgeen van groot dynastiek belang was.
Door huwelijk en vererving erfde Reinout van Nassau van zijn oom van moeders kant, Philibert van Chalon, het Prinsbisdom Oranje. Echter hij sneuvelde jong en kinderloos. Daarom gaat het prinsdom Oranje naar de 11 jarige Willem van Nassau, de latere Willem van Oranje, de vader des vaderlands.
Een hele rij van opvolgers passeren de revue, waarbij fraaie portretten door de power-point werden gepresenteerd.
Aardig intermezzo is het verhaal uit een van de uitgaven van de Stichting Geschiedschrijving dat prins Maurits tijdens een belegering van Weert in 1601 in Nederweert verbleef. Zijn secretaris schreef in zijn dagboek dat Nederweert een bijzonder groot dorp was en dat er “opvallend veel mensen van meer dan honderd jaar wonen”. Ook Constantijn Huygens vermeldt in 1639 in een brief aan Amelia van Solms, de echtgenote van Frederik Hendrik, dat bij Nederweert 42 compagniën van de Spaanse Cavalerie zijn gelegerd.
Door vererving gaat het Stadhouderschap over van Frederik Hendrik op Willem II, Willem III . Deze laatste , tevens koning van Engeland stierf ook kinderloos en wordt erflater van de verre neef graaf Johan Willem Friso, telg uit de Friese stadhouders-tak van de Nassau’s.
Onze huidige koning Willem-Alexander stamt rechtstreeks daarvan af.
Hoe werd Nederland een koninkrijk, terwijl het toch altijd een republiek of iets van dien aard was.
Na de bloei van de 17e eeuw kwam het verval. De Franse revolutie (14-7-1789) had later grote gevolgen voor Nederland. In 1795 veroverden de fransen met behulp van de patriotten Nederland en stichtten de Bataafse Republiek.
De “staatsregeling voor het Bataafse Volk” was de eerste Nederlandse grondwet.
Inmiddels was Napoleon Bonaparte in 1799 aan de macht gekomen. Hij hief de Bataafse Republiek op en stichtte het Koninkrijk Holland. Het huidige Limburg en dus ook Nederweert hoorde daar niet bij, wij hoorden gewoon bij Frankrijk.
Napoleon Bonaparte benoemde zijn broer Lodewijk Napoleon als koning. Hij was dus de eerste koning van Holland. Hij regeerde slechts 4 jaar, want toen hief zijn machtige broer het Koninkrijk al weer op en lijfde Holland in bij Frankrijk.
Na Napoleons nederlaag bij Leipzig in 1813 kwam de weg vrij voor een nieuw bewind.
De zoon van de naar Engeland gevluchte stadhouder Willem III keerde terug naar Nederland en werd koning Willem I.
Dit was het begin van de periode van de drie Willems. Ook in deze periode bleken er anecdotes uit Nederweert te zijn die met deze koningen te maken hadden. Zo is er de legende van Houtse Hendrik, die tijdens de slag bij Waterloo, de toenmalige kroonprins en latere Koning Willem II, die gewond raakte, met enkele soldaten op een uitgebroken deur naar een nabij gelegen herberg bracht en daarvoor een onderscheiding had ontvangen. Toen koning Willem II later Nederweert bezocht begroette deze natuurlijk eerst Hendrik en daarna pas de burgemeester. Hendrik was echter niet bij de slag om Waterloo aanwezig geweest, maar had wel enkele onderscheidingen uit zijn Franse diensttijd.
Ook kwam het verhaal ter sprake, dat via vriendjespolitiek, de oude meester Schaeken van de Kreyelschans, moest wijken voor de Belgisch gezinde vader van raadslid en onderwijzer van den Eertwegh te Leveroy. De oude van den Eertwegh, geboortig van Heythuysen, was burgemeester van Son en Breugel, maar had geen onderwijsbevoegdheid.
In het verhaal werd duidelijk, dat Nederweert niets moest hebben van die Hollanders, Nederweert was liever Belgisch gebleven in 1839 en ook waren zij liever in de Duitse Bond gebleven. Toch werd Nederweert, zoals geheel Limburg, een echte Nederlandse provincie.
De periode van de drie Willems eindigde bij het begin van de twintigste eeuw, de periode van 3 koninginnen (en 1 regentes). Over deze periode is veel opgeschreven of weet men uit herinneringen. Tijdens de lezing daarom een beroep op de aanwezigen gedaan om bij te vallen daar waar informatie mogelijk zou ontbreken. Vooral als het ging om herkennen van geportretteerden op foto’s. Dit was niet aan dovemans oren gericht. Het werd een interactieve voordracht met veel en leuke reactie uit het publiek. Dit kwam met name doordat er over de genoemde periode veel foto’s door Siem Peeters waren geselecteerd, die geprojecteerd werden. Zo waren er de optocht naar aanleiding van het 40 jarig jubileum van koningin Wilhelmina, het huwelijk van -destijds- prinses Juliana en de korte bezoek van koningin Juliana en prins Bernhard aan Nederweert. Tot slot veel recenter, het bezoek van koningin Beatrix per helikopter.
Tekst: H. Jansen, J. Slabbers, T. Burgers foto’s: T. Geuns
Eén gedachte over “ 200 jaar Koningschap”
Reacties zijn gesloten.