Wie kan er zijn naam schrijven ?

Vanaf 1778 werd er in de parochie Leveroy een nieuwe methode gebruikt voor het opmaken van doop-, huwelijks- en overlijdensaktes. Zo werd vermeld hoe laat en waar, in welke buurtschap of op welke boerderij, een kind geboren was. Tevens werd er vermeld van waar de ouders afkomstig waren. Ook van de peter en meter van de dopeling werd de woonplaats, en vaak ook de geboorteplaats vermeld.

De overlijdensaktes werden in zijn geheel geschreven en getekend door de dienstdoende pastoor of kapelaan. Bij hu

welijks- en doopaktes moest er getekend worden. Bruid, bruidegom en getuigen moesten hun naam schrijven onder de huwelijksakte. Bij een doop waren dat de vader, de peter en de meter of degene die hen verving.

Er werd in totaal aan 379 personen gevraagd om hun naam te schrijven in de periode van 1778 tot 1797. Het gaat hierbij om 118 personen die geboortig waren van Leveroy, en 261 personen die elders waren geboren.

De parochie Leveroy telde in die tijd circa 375 inwoners. Het gaat hierbij alleen over het gedeelte van Leveroy, dat onder Nederweert was gelegen. Het gedeelte van Leveroy dat onder Heythuysen en onder Baexem was gelegen telt hierbij niet mee. Uitbreiding van de parochie met de laatst genoemde gebieden vond pas plaats in de 19e en de 20e eeuw. Wel telde de Mildert in zijn geheel mee. Een gebied dat zich uitstrekte vanuit Leveroy tot voorbij de Swartbroeker watermolen. Een uur en een kwartier (lopend) verwijdert van de parochiekerk en de school.

Als we Leveroy-Nederweert en Weert afzetten tegen de omliggende dorpen, die veelal buiten het Hertogdom Gelre lagen zien we een opvallend verschil: In de drie genoemde parochie kan 78% van de mannen en 53% van de vrouwen hun naam schrijven. Voor de andere dorpen geldt en percentage van 70 voor de mannen en 32 voor de vrouwen.

Om duidelijke conclusies te trekken, zou met het onderzoek moeten uitbreiden naar andere parochies om een nauwkeuriger berekening te krijgen, maar het is toch opvallend, dat er maar 20 tot 30% van de mannen een kruisje moeten zetten en dat er in het Weertse veel meer vrouwen hun naam kunnen schrijven dan elders.

We weten dat reeds in 1670 schoolonderwijs gegeven werd in Leveroy. Voor de inwoners geboortig van de Mildert geldt, dat 72% van de gevraagden, zijn eigen naam niet kan schrijven. Voor de inwoners van Leveroy geldt een percentage van 32%. Het mag dus wel duidelijk zijn, dat de afstand van de Mildert

naar Leveroy een belemmering was voor het volgen van enig onderwijs.

Dat in de parochie Leveroy 69% van de mannen en 51% van de vrouwen, hun naam kunnen schrijven, wil niet automatisch zeggen, dat ze ook konden lezen en schrijven, maar het geeft wel aan dat er toch meer mensen het schrijven van hun naam machtig waren, dan in het algemeen wordt veronderstelt. Kijken we na

ar de ondertekenaars buiten Leveroy, dan zien we dat 74% van de mannen en 35% van de vrouwen hun naam kunnen schrijven.